Een jaar geleden kwamen de vertegenwoordigers van de kleine getijdenhavens in Grenspark Groot Saeftinghe bijeen om de kat de bel aan te binden. Na alle aandacht voor de Scheldedorpen vonden ze het tijd worden om ook de havens in en om die dorpen voor het voetlicht te brengen. Terecht, want de kleine haventjes worden stuk voor stuk in hun voortbestaan bedreigd wanneer er niet snel actie wordt ondernomen. Daar was men het een jaar geleden al over eens en die hoogdringendheid is ook vandaag nog duidelijk te voelen. Tijd dus voor een update en een nieuwe bijeenkomst van belanghebbenden.

We schuiven aan in het clubhuis van de watersportvereniging in Paal, waar initiatiefnemer Arnold Mannaert iedereen opnieuw heeft uitgenodigd. Tijd om de stand van zaken door te nemen en iedereen op de hoogte te brengen van de vorderingen. Dat er veel gebeurd is, het afgelopen jaar. Zoals beloofd hebben Richard, Pieter-Jan en Ro namens het grenspark het voortouw genomen in een heel resem aan contacten met spelers in en om de Schelde. De Antwerpse haven is er daar uiteraard een van, maar ook provincies, gemeentes, waterschappen en bijvoorbeeld politie en douane zijn betrokken. Het is een jaar geweest van veel inventariseren, contacten leggen, voorwaarden op tafel en op zoek naar medestanders.

En of er veel gebeurd is in dat afgelopen jaar. Voor sommigen misschien nog niet concreet genoeg, maar achter de schermen groeit het besef dat het nu of nooit is. Dat men de problematiek van de kleine getijdenhavens serieus moet nemen en, misschien wel het allerbelangrijkste, dat er samen moet worden opgetrokken om succesvol te kunnen opereren. Een aantal deuren zijn open gegaan, andere staan op een kier. De bal ligt in het kamp van de kleine getijdenhavens, van de wil om samen aan dezelfde zeel te trekken. Of je nu een watersportvereniging vertegenwoordigd, of een bedrijf met heel wat werknemers die afhankelijk zijn van een toegankelijke haven.

Er is een technisch verhaal, over dichtslibbing en verzanding door de stroomsnelheid van de schelde en de vele baggerwerken. Over de vaak desastreuze gevolgen van snel voorbij stomende zeeschepen op de infrastructuur in de havens en de daar aangemeerde bootjes. Over hoe je het meest effectief te werk kunt gaan om de havens toegankelijk te houden. Over lange-termijn-oplossingen en gedeelde kennis. Zoals bijvoorbeeld de technici uit de Antwerpse haven die maar wat graag hun expertise willen aanwenden om een duidelijk beeld samen te stellen over de oorzaken van het versneld dichtslibben, maar ook over infrastructurele aanpassingen die die oorzaken kunnen wegnemen of in elk geval verminderen.

Ook is er een sociale kant aan het probleem, met enerzijds een cultuurhistorisch besef, anderzijds ook een sociaal-economische kant van het verhaal. Ergens daar tussenin opereren de watersportverenigingen. Meestal met klein budget en grote lasten. Maar bijvoorbeeld ook geteisterd door diefstallen en/of andere criminele activiteiten. Daar kunnen politie en douane over meepraten. Dit is een niet uit te vlakken factor en tegelijkertijd niet de meest hoogdringende. De contacten met handhaving zijn goed, de te volgen weg duidelijk en goed bereikbaar. Een voorbeeld over hoe ook de andere problemen in en om de havens bespreekbaar zouden moeten zijn, moeten worden gemaakt.

Hij is al genoemd, die gezamenlijke zeel om aan te trekken. Die ene lijn die voor eens en altijd duidelijk moet maken dat ook de kleine gebruiker langs de Schelde een stem heeft. Een stem die gehoord mag en moet worden. Niet mag worden weggewuifd, niet mag verzanden in een kluwen van regeltjes, onmacht en onwil. Precies door de krachten te bundelen krijgen de getijdenhavens in het Schelde estuarium een stem die er toe doet. Zoals het er nu voorstaat lijkt er nog een lange weg te gaan, doch de teerling is geworpen. De problematiek wordt serieus genomen en er is voldoende animo om aan de bel te blijven trekken. Wat volgt is volhardendheid. Nu mag niet worden verzaakt in het blijven aankaarten van de problemen. Is het van het grootste belang dat er een duidelijk beeld ontstaat van de individuele en gezamenlijke pijnpunten. Het is vijf voor twaalf. Hoog tijd om de klok stil te zetten, beter nog, terug te draaien. Samen vooruit voor het overleven van de getijdenhaventjes langs de Schelde. We komen er zeker nog op terug.

Marc GF Zaan